شیر ترموستاتیک چیست؟ قوانین استفاده از شیر ترموستایک
برای بهینهسازی مصرف سوخت، لازم است که سیستم رادیاتور و همچنین بخاری گازی به شیر ترموستاتیک مجهز باشد. شیرهای ترموستاتیک دارای قابلیت تنظیم دما هستند که می‌توانند، دمای اتاق را در یک درجه خاص ثابت نگه دارند و با تنظیم دمای اتاق در محدوده 18-21 درجه سانتیگراد بیش‌ترین مقدار صرفه‌جویی در مصرف سوخت حاصل می‌شود.
در کل آزمایشات به‌دست آمده نشان می‌دهند که کاهش هر 1 درجه سانتیگراد و جلوگیری از افزایش بی‌مورد دمای اتاق، باعث می‌شود مصرف سوخت به میزان 6% کاهش می‌یابد. شیر ترموستاتیک متشکل از یک حسگر حرارتی برای کنترل خودکار درجه حرارت محلی که در رادیاتور نصب شده و یک شیر که از حسگر فرمان می‌گیرد، است. دمای مورد نیاز هر اتاق با چرخاندن کلاهک ترموستات قابل تنظیم می‌باشد.
وقتی دمای اتاق بر اثر گرمای خروجی از رادیاتور و یا هر منبع تولید گرمای خارجی (مانند تابش خورشید، افزایش تعداد ساکنین و یا تجهیزات و لوازم برقی) بالا رود و در محدوده تنظیم دمای ترموستات باشد، ترموستات به شیر فرمان می‌دهد و جریان آب گرم در رادیاتور را کاهش پیدا می‌کند و باعث جلوگیری از افزایش گرمای اتاق توسط رادیاتور می‌شود.
بنابراین برای اینکه شرایط آسایش مطلوب برای ساکنین اتاق تامین شود باعث کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های سوخت مصرفی را نیز برآورده می‌کند. اگر بر روی رادیاتور از شیرهای ترموستاتیک استفاده نشود، در این‌صورت است که دمای هوای اتاق بالا رفته تا اینکه شرایط اتاق در یک حالت نامطلوب قرار گیرد. در نتیجه ساکنین اتاق باید پنجره‌ها را باز کنند و همین کار باعث می‌شود که هزینه پرداختی برای گرم کردن هوای بیرون خانه باشد و اسراف شود.
خرید قطعات یدکی انواع بخاری گازی
شیر ترموستاتیک بخاری گازی
شیر ترموستاتیک بخاری گازی می‌تواند به‌طور مستقیم دمای محل مورد نظر را کنترل کند. در برخی بخاری‌ها، اندازه‌گیری دمای اتاق به برد الکترونیک متصل است و برد می‌تواند دستورات لازم را به شیر کنترل برقی ارسال کند. این در صورتی است که در شیرهای ترموستاتیک، سنسور دما به خود شیر متصل می‌باشد و کنترل دما نیز توسط خود شیر انجام می‌گیرد. برخی شیرهای ترموستاتیک مانند شیر ترموستاتیک رادیاتور و شیر ترموستاتیک کنترل بخاری گازی می‌باشند.
شیر ترموستاتیک بخاری گازی چگونه کار می‌کند؟
شیرهای ترموستاتیک می‌توانند جریان سیال ورودی شیر و از این طریق نیز دمای محیط موردنظر را کنترل کنند. در شیرهای ترموستاتیک بخاری گازی، گاز ورودی به شیر کنترل می شود و قسمت کپسول یا سنسور در مسیر جریان ورودی هوا قرار می‌گیرد و دمای هوای محیط اندازه گیری می‌شود. سپس با افزایش و کاهش دما، مایع درون کپسول منبسط و منقبض شده و همین باعث باز و بسته شدن شیر می‌شود؛ بنابراین دمای گاز برای رسیدن به دمای تنظیم شده، کم و زیاد می‌گردد.
انواع شیر ترموستاتیک
از شیرهای مختلف زیر برحسب شرایط مختلف استفاده می‌شود:
شیر زاویه‌دار:
این شیر برای زمانی است که لوله ورودی آب به رادیاتور از دیوار پشتی باشد.
شیر زاویه‌دار راست:
برای زمانی که لوله ورودی آب به رادیاتور از زمین و سمت راست رادیاتور قرار گرفته باشد.
شیر زاویه‌دار چپ:
زمانی که لوله ورودی آب به رادیاتور از زمین و سمت چپ رادیاتور قرار گرفته باشد.
شیر زاویه‌دار معکوس (UK):
این مدل شیر برای تمامی حالاتی که بیان کردیم قابلیت استفاده دارد اما این تفاوت را دارد که ترموستات به‌صورت افقی و در امتداد رادیاتور قرار می‌گیرد. (در حالت‌های قبلی ترموستات به‌صورت افقی ولی عمود بر امتداد رادیاتور قرار داشت.)
شیر مستقیم:
این شیر برای مواقعی است که لوله ورودی آب به رادیاتور از دیوار جانبی به‌طور مستقیم به رادیاتور وارد شود.
قوانین استفاده از شیر ترموستاتیک
مهم‌ترین قانونی که در زمینه استفاده از شیرهای ترموستاتیک وجود دارد، مبحث 19 مقررات ملی ساختمان است که در تمامی ساختمان‌های نوساز، نصب شیر ترموستاتیک بر روی رادیاتور را اجباری کرده است. سازمان بهینهسازی مصرف سوخت می‌خواهد نصب شیر ترموستاتیک بر روی رادیاتور را در تمامی ساختمان‌های کشور اجباری کند.
این سازمان با اجرای سیاست‌های تشویقی برای نصب شیرهای ترموستاتیک، یارانه پرداخت می‌کند. از نکات بسیار مهمی که در مورد استفاده از شیرهای ترموستاتیک رادیاتور وجود دارد، دارای بودن استانداردهای معتبر با توجه به تنوع مدل از سوی سازندگان مختلف می‌باشد. برای اینکه به صرفه‌جویی 20 درصدری در مصرف سوخت رسید باید شیر ترموستاتیک رادیاتور، دارای استاندارد بین‌المللی (EN-215) باشد.
مزایای شیر ترموستاتیک
- امکان ایجاد دمای ثابت در اتاق
- تنظیم دمای دلخواه در اتاق برای تأمین شرایط آسایش
- کاهش میزان تولید مواد آلاینده محیط زیست
- کاهش 20 درصدی مصرف سوخت و هزینه‌های مربوطه
- توزیع متعادل حرارت و امکان برقراری دما‌های متفاوت در هر اتاق
- دارای قابلیت نصب آسان روی انواع رادیاتورهای قدیمی و جدید (فولادی و آلومینیومی)
- با کیفیت و تکنولوژی بالا و یکنواخت در تمامی قطعات
- دارای فیلتر مخصوص در شیرها برای کاهش صدای عبور جریان آب در رادیاتور
- دارای قابلیت استفاده از قفل مخصوص ترموستات برای محیط‌های عمومی
- جلوگیری از گرمایش غیرضروری و درنتیجه کاهش استهلاک سیستم گرمایش
- دارای مدل‌های سنسور بیرونی برای مصارف خاص
- قابلیت تنظیم ترموستات روی حداقل دما (8 درجه سانتیگراد) به منظور قرار دادن رادیاتور در حالت آماده‌به‌کار
- دارای قابلیت تنظیم میزان عبور جریان آب در هر رادیاتور برحسب نیاز
- استفاده از آلیاژهای مخصوص در قطعاتی از شیر که با آب تماس دارند به منظور جلوگیری از ایجاد رسوب
- دارای استانداردهای معتبر جهانی در تولید
هنگام نصب شیر ترموستاتیک به چه نکاتی باید توجه نمود؟
- رادیاتور نباید در دیوار قرار رفته باشد و یا دارای روکش چوبی باشد.
- لوله‌کشی شوفاژ نباید به‌صورت سری باشد و اگر از لوله‌کشی موازی استفاده شود می‌توان از شیر ترموستاتیک استفاده کرد.
- به هنگام شروع فصل سرما و راه‌اندازی رادیاتورها، حداقل طی 2 روز و هرروز 2 بار، رادیاتورها نیاز به هواگیری دارند تا صرفه‌جویی قابل‌ملاحظه‌ای داشته باشد.
- بعد از نصب سیستم تاسیسات، لازم است حتما درون رادیاتورها و لوله مربوطه شستشو داده شود تا در پی چرخش آب، املاح موجود باعث گرفتگی شیر در شروع کار نشوند.
