اگر نمیدانید رگلاتور یا مانومتر گاز چیست و میخواهید انواع آن را فرا بگیرید، ممکن است راهنمای کوتاه زیر برایتان مفید باشد. فقط باید دقت داشته باشید که هم از سینلدر گاز استفاده کنید و هم عمر تجهیزاتتان طولانیتر شود.
مدت زمان تخمینی مطالعه: 7 دقیقه
رگلاتور کپسول گاز چیست
رگلاتور گاز یک دستگاه مکانیکی میباشد که به صورت یک شیر کنترل عمل میکند و به کنترل و مدیریت فشار گاز خروجی از یک مخزن یا خط لوله میپردازد. در حقیقت رگلاتور دارای وظیفه کاهش فشار ورودی از سمت مخزن یا خط لوله جریان گاز میباشد، زیرا میزان فشار گاز در خطهای لوله یا مخازن بسیار بالا است و نمیتوان به صورت مستقیم از آن استفاده کرد. به همین دلیل است که از یک شیر فشارشکن استفاده میگردد. رگلاتورها فشار ورودی جریان گاز را به تناسب کاهش داده و طبق میزان معینی که برای فشار خروجی تنظیم شده است، به جریان گاز اجازه خروج میدهند.
انواع رگولاتور گاز
در ادامه بخش به بررسی انواع رگلاتور میپردازیم.
رگلاتور گاز پرسی
شرکت پرسی سازنده کپسول گاز پرسی برای استفاده از گاز پروپان برای کاربردهای خانگی و صنعتی است. این رگلاتورها برای استفاده از گاز پروپان حاوی کپسول طراحی شدهاند. باید توجه کنید که رگلاتورهای پرسی را سایر شرکتها با برندهای مختلف تولید میکنند بنابراین استفاده از لفظ پرسی فقط نوع رگلاتور را تعیین میکند نه برند محصول را. رگولاتور گاز پرسی برای اتصال به کپسول گاز از مهره استفاده میکند، زیرا کپسول گاز پرسی دارای خروجی روپیچ است.
رگلاتور گاز پرسی معمولی گاز کنترل پارس
رگلاتور گاز پرسی نیمه فشار گاز کنترل پارس
رگلاتور های گاز تک مرحله ای
این رگلاتورها که تنظیم کننده فشار تک مرحلهای هستند، فشار سیلندر را طی یک مرحله به فشار خروجی کاهش میدهد. ساختار و روش کاهش فشار در رگلاتورهای تک مرحلهای و دو مرحلهای یکسان میباشد. در رگلاتورهای تک مرحله ای که دارای ۱ صفحه دیافراگم با کاهش فشار کپسول گاز هستند، فشار خروجی رگلاتور نیز تغییر پیدا میکند که این ویژگی باعث شده است که برای برخی از کاربردهای آزمایشگاهی که به فشار خروجی ثابت و پایدار نیاز دارند، مناسب نباشند.
رگلاتور های گاز دو مرحله ای
تنظیم کننده فشار دو مرحله ای، فشار سیلندر را در طی دو مرحله به فشار خروجی کاهش میدهد. روش کار رگلاتور دو مرحله ای شبیه به عملکرد دو رگلاتور تک مرحله ای است که به صورت سری به هم وصل شدهاند. در رگلاتورهای دو مرحله ای که ۲ صفحه دیافراگم دارند؛ با کاهش فشار سیلندر، فشار خروجی رگلاتور تغییر نمیکند و ثابت میماند. دلیل اینکه این فشار در خروجی دارای ثبات است، کاهش فشار گاز در دو مرحله است. مزیت دیگر این رگلاتورها ایجاد فشار خروجی پایینتر میباشد.
رگلاتور صنعتی
یکی از انواع معمول رگلاتورها، رگلاتور صنعتی میباشد. اغلب رگلاتورهایی که از آنها استفاده میکنیم، در این دسته قرار میگیرند. جنس بدنه رگلاتورهای صنعتی اغلب از آلیاژ برنج میباشد. فشاری که یک فشارشکن صنعتی باید کنترل کند بین دویست تا سیصد بار میباشد که این فشار در خروجی فشارشکن باید در حدود چهارده بار کاهش پیدا کند. کاربرد رگلاتورهای صنعتی برای مخازن گازی LPG ، CNG گاز آرگون، دی اکسید کربن، نیتروژن و … میباشد. اینکه میتوان از آلیاژهای برنجی در رگلاتورهای صنعی استفاده کرد، به دلیل درصد خلوص این گازها میباشد. به طور معمول درصد خلوص گازهای صنعتی پایین است و حساسیت بهخصوصی روی آن نیز وجود ندارد.
رگلاتور آزمایشگاهی
هر زمان بخواهید که از گازهایی که دارای درصد خلوص بالا هستند استفاده کنید باید از انواع رگلاتورهایی کمک بگیرید که دارای ویژگیهای خاصی هستند. از جمله این ویژگیها این است که جنس بدنه فشارشکن باید بهگونهای باشد که با گاز مورد نظر واکنش شیمیایی ندهد. علاوه بر این بدنه فشارشکن یا اجزای آن نباید از جنسی باشند که دچار خوردگی شود. به طور معمول جنس بدنه فشارشکن آلیاژ برنج با روکشهای کروم یا استینلس استیل میباشد. بعضی مواقع نیز از آلیاژهای دیگری استفاده میگردد. همچنین جنس دیافراگم نیز مهم است. جنس دیافراگم به طور معمول از آلیاژ استینلس استیل تولید میشود. هنگامی که که حساسیت آزمایشگاهی خیلی بالا باشد از آلیاژهای ویژه تری مثل هستلوی استفاده میکنند.
رگلاتور گاز مایع
رگولاتور گاز مایع یا مانومتر یک وسیله برای انداازه گیری فشار میباشد. در این موقع باید گفت که مانومتر نوعی فشار سنج به حساب میآید. مانومتر محل عبوری برای مایع گاز پر فشار به سمت محل مصرف است.
رگلاتور گاز بوتانی
همانطور که میدانید در ایران گاز به دو صورت شهری و مایع کپسول وجود دارد. در گذشته زمانیکه گاز شهری هنوز وجود نداشت، مردم برای طبخ از گاز کپسول استفاده میکردند. شرکتهای مختلفی وجود دارند که گاز مایع را ارائه میدهند که یکی از مهمترین و سرشناسترین آنها شرکت بوتان میباشد. فشار گاز کپسولهای گاز بسیار بالا است به همین دلیل است که برای استفاده ایمن از این گاز به قطعهای را لازم داریم که به کنترل فشار گاز بپردازد. این قطعه همان رگولاتور گاز است که در انواع مختلف 1.5 کیلویی، 2 کیلویی، نیمه صنعتی و صنعتی وجود دارد. این رگولاتور گاز تنها در کپسولهای بوتانی قابل استفاده میباشد . توجه کنید که این رگولاتور در کپسولهای ایران گاز یا پرسی استفاده نمیشود.
نصب رگلاتور ها
1. با توجه به ورودی رگلاتور موردنظر از واشر مناسب، استفاده کنید.
2. برای بستن رگلاتور باید پیچ تنظیم رگلاتور را در خلاف جهت عقربههای ساعت چرخاند.
3. برای اینکه شیر خروجی رگلاتور را ببندید، پیچ تنظیم شیر را باید در جهت عقربههای ساعت بچرخانید.
4. ورودی رگلاتور را به شیر سیلندر وصل کنید، بدون اینکه هیچگونه فشاری به رزوه های کانکشن یا شیر سیلندر وارد گردد. اگر ورودی رگلاتور به شیر سیلندر چفت نشد، به معنی این است که رگلاتور برای این شیر سیلندر مناسب نیست. در نتیجه باید دقت کنید که ورودی رگلاتور را مناسب با شیر سیلندر انتخاب کنید.
شیر سیلندر رابه آرامی باز کنید و گیج ورودی رگلاتور را چک کنید تا فشار مدنظر را نمایش دهد. اگر مقدار کمتری را نشان داد، یعنی قسمت شیر یا قسمت اتصال شیر به کانکشن رگلاتور دارای نشتی است که از لحاظ ایمنی بسیار مهم است.
5. در نهایت نیز تمامی اتصالات را به وسیله آب و صابون یا نشت یاب چک کنید.