کولر آبی یکی از محبوبترین وسایل سرمایشی در ایران هستند که در مناطق مختلفی از آن استفاده میشود. برای اینکه باد سرد کولر را تنظیم کرد و به بهترین بازدهی دستیابی پیدا کرد، باید هر ساله کولر آبی را سرویس کرد. قسمتهای مختلف موتور، روغن موتور، تسمه کولر، پمپ آب، پوشال و … باید مورد بازبینی، تعمیر و یا تعویض قرار گیرند. یکی از قطعات اساسی کولر، پولی یا همان فلکه کولر است. پولی بزرگ بر روی محور پروانه بزرگ و پولی کوچک روی محور موتور قرار گرفته است.
زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
فلکه کولر آبی چیست؟
فلکه کولر آبی یکی از اصلیترین قطعات مکانیکی کولر میباشد که تسمه بر روی آن قرار گرفته و حرکت میکند. فلکه یا پولی امکان جابهجایی دارد و اگر نیاز باشد میتوانید آن را بالا یا پایینتر از جای اصلی خود تنظیم کنید. همانطور که گفتیم در کولرهای آبی دو عدد فلکه یا پولی وجود دارد، یک پولی روی محور پروانه و دیگری روی محور موتور تنظیم میشود.
علائم خرابی و تعویض فلکه کولر آبی
علائم خرابی فلکه کولر شامل نشانههایی مانند سرو صدای زیاد کولر در اثر گشاد شدن دهانه فلکه، شل شدن فلکه در اثر باز شدن پیچها، خراب شدن مرتب تسمه، خرابی یاتاقان در اثر ضربات وارده و …. است که در اینصورت باید حتما آن را عوض کنید. فلکه بزرگ با پروانه در ارتباط است و فلکه کوچک با موتور کولر آبی. در زمان تعویض پولی یا فلکه کولر آبی باید به اندازه آنها دقت کنید زیرا برای کولر با ظرفیتهای مختلف، اندازه آنها متفاوت است. فلکه برای کولر بزرگتر، اندازه بزرگتری باید داشته باشد و برای کولر کوچکتر نیز اندازه کوچکی دارد. روش تعویض پولی در کلی برای تمامی کولرها یکسان است که به شکل زیر انجام میگیرد:
- تعویض فلکه مربوط پروانه: ابتدا باید برق کولر را قطع کنید و ورودی آب را ببندید. سپس باید دریچه سمت پولیها که در سمت راست قرار دارد را درآورید. تسمه را از محور خارج کنید و فلکه روی محور یاتاقان را با استفاده از آچارهای مخصوص مانند آچار آلن با باز کردن پیچها و وارد کردن ضربات آهسته، خارج کنید. سپس فلکه جدید بهصورت صحیح از سمت شیار فلکه در جای خود قرار دهید و پیچها را نیز ببندید.
- تعویض فلکه مربوط به موتور: فلکه کوچک بر روی شفت موتور قرار گرفته است که اکثر اوقات در هنگام خرابی موتور نیاز به تعویض دارد. برای تعویض این پولی میتوانید موتور را خارج کنید و یا روی کار، پولی آن را تعویض کنید. ابتدا برق کولر را قطع کنید و تسمه را از محور خود خارج کنید. سپس پیچهایی که در کنار فلکه قرار دارند را باز کنید و با ضربات بسیار آهسته آن را خارج کرده و بعد از روغنکاری مناسب، پولی جدید را قرار دهید. در نهایت نیز باید پیچهای آن را ببندید.
وظیفه فلکه در افزایش باد کولر
دو فلکه کولر آبی با تسمه به یکدیگر وصل میشوند که وظیفه رساندن دور موتور به پروانه را بر عهده دارد که باعث میشود پروانه حرکت کند و باد خنک را تولید کند. بنابراین سالم بودن پولی باعث میشود، حرکت و چرخش متناسب موتور و پروانه تنظیم شود که به طور قابل توجهی باعث افزایش باد کولر میشود. اگر فلکه کولر خراب و یا عملکرد خوبی نداشته باشد، تسمه فشار زیادی بر موتور وارد میکند که باعث میشود آسیبهای جدیتری به آن وارد شود در نتیجه پروانه به خوبی نمیچرخد و نمیتواند باد خوب و مناسبی را تولید کند؛ بنابراین با توجه به علائمی که کولر نشان میدهد باید تعمیر و یا تعویض آن پرداخت.
نکات انتخاب فلکه کولر آبی
پروانه کولر برای انتقال گشتاور از موتور به تسمه و از آن به شفت مورد استفاده قرار میگیرد. نکاتی که برای انتخاب فلکه کولر آبی وجود دارد شامل موارد زیر میباشند :
- انتخاب فلکه کولر آبی متناسب با سایز کولر برای کولر 3000-75 و برای کولر 4500-85 و برای کولر 7000 فلکه 89 مناسب است، برخی سرویس کارها برای ایجاد باد با سرعت بالاتر توسط کولر آبی، به عوض کردن جای فلکهها با یکدیگر میپردازند. اما این کار اشتباه است زیرا باعث میشود به دینام فشار غیراستاندارد وارد شود. برای اینکه کولر سرمای بیشتری تولید کند باید از روشهای اصولیتر مانند سایبان کولر و … استفاده کنید .
- هر چه ریختهگری فلکه کولر تمیزتر باشد، از ساییدگی تسمه جلوگیری کرده و همچنین مانع از کاهش عمر آن و منظم کار کردن بیشتر در سیکل گردش شود.
- به هنگام نصب فلکه کولر باید حتما پیچ فلکه را کاملا سفت کنید تا در محل خود محکم شده و لق نزند.
- برای نصب فلکه کولر باید توجه کنید که با فلکهای که روی شفت کولر نصب شده است هم راستا باشد . این کار باعث میشود عمر تسمه افزایش پیدا کند و مانع لرزش و صدا در کولر شود .
تغییر سایز فلکه کولر آبی؛ ترفندی برای سرعت بیشتر
با توجه به اینکه فلکه کولر آبی مدلها و اندازههای مختلفی در بازار دارد، حتما باید قطعهای که برای کولر شما مناسب است را انتخاب کنید. این موضوع برای تسمهای که قرار است بر روی پولی قرار بگیرد نیز مهم میباشد، زیرا هر نوع عدم هماهنگی و عدم تناسب بین فلکه، تسمه و دستگاه کولر آبی، بار فشار دینام را بیشتر میکند و ضمن عملکرد ضعیف کولر باعث سوختن دینام میگردد.
میزان قطر قطعه فلکه باید طبق قدرت و مدل دستگاه بهصورت استاندارد انتخاب شود. اما گاهی اوقات، تکنسین طبق خواسته مشتری برای سرعت بیشتر چرخش پروانه و همجنین سرمای بیشتر، در اندازه پولی تغییراتی ایجاد میکند. در این شرایط قطر فلکه پروانه را کوچکتر و قطعه فلکه موتور را بزرگتر از اندازه استاندارد انتخاب میکنند. البته باید توجه کنید که این تغییر اندازه نباید به اندازهای باشد که باعث خرابی و آسیب قطعات شود.
خیر. در اکثر اوقات خرابی عملکرد فلکه به دلیل شل بودن پیچهای آن است و یا اینکه ممکن است مشکل بهوجود آمده به دلیل برآمدگی و ناهمواری باشد که با کشیدن سوهان و صیقل دادن برطرف شود. به همین دلیل قبل از تعویض فلکه، ابتدا باید تمامی جوانب را ارزیابی کنید و بعد از اینکه از خرابی و عدم امکان تعمیر فلکه مطمئن شدید، برای تعویض آن اقدام کنید.